Postać świętego

Św. Mikołaj pochodził z zamożnej rodziny z miasta Patara (Azja Mniejsza). Za bycie wyznawcą Chrystusa był prześladowany i więziony za czasów cesarza rzymskiego Dioklecjana (303-3011 po. Chr.). Został biskupem Myry, miasta portowego w południowo-zachodniej Azji Mniejszej (dziś już nie istnieje). Jako biskup Myry brał udział w Soborze Nicejskim (325 r. po Chr.) na którym zwalczał herezje Ariusza.

Św. Mikołaj był sławny już za swojego życia, a to za sprawą licznych cudów. Podczaj swojej pielgrzymki do Ziemi Świętej uratował tonący statek, na którym płynęli. Dlatego jest uznawany za patrona żeglarzy i podróżników.

Inna legenda mówi, że przyśnił się cesarzowi Konstantynowi i ocalił od śmierci trzech niesłusznie skazanych urzędników.

Pewnego razu dowiedziawszy się, że jeden z mieszkańców Patary stracił majątek i nie mógł wyposażyć córek w posag, potajemnie wrzucił mu przez okno mieszek ze złotem. Z takim wianem najstarsza córka szybko wyszła za mąż. W podobny sposób pomógł pozostałym dwóm córkom, które zostały szczęśliwymi żonami. Św. Mikołaj w ten sposób rozdał cały swój majątek, jaki odziedziczył po rodzicach, biednym i potrzebującym.

Św. Mikołaj Zmarł ok. 350 r. po Chr. Od 1087 r. jego doczesne szczątki znajdują się w Bari we Włoszech.

Mikołajki

Już w XIII w. pod patronatem św. Mikołaja, rozkwitł w szkołach zwyczaj rozdawania ubogim i potrzebującym stypendiów i zapomóg. Zwyczaj ten szybko rozpowszechnił się po całej Europie i rozszerzył się na rodziny. I tak trwa on do dzisiaj.

Zanim nadejdzie dzień św. Mikołaja dzieci piszą listy do Świętego z prośbą o prezenty. Św. Mikołaj zwykle wysłuchuje próśb małych pociech i zostawia im pod poduszką wymarzoną zabawkę czy maskotkę (pomagają mu w tym rodzice).

Dzieci nie powinny zapominać o swoich rodzicach. Dla nich też powinny wystarać się u św. Mikołaja o małą niespodziankę. Najlepszym upominkiem dla rodziców są własnoręcznie wykonane przez dzieci obrazki, kukiełki, napisane wierszyki.

Tego dnia należy pamiętać również o dalszych krewnych i potrzebujących. Św. Mikołaj zawsze ma dla nich podarek i serdeczny uśmiech.

W przedszkolach czy szkołach prezenty dzieciom rozdaje często osobiście św. Mikołaj. Pięknie ubrany w szaty liturgiczne kapę, infułę oraz z pastorałem w ręku, wręcza dzieciom upominki, po wcześniejszym przeegzaminowaniu ich z pacierza i upewnieniu się, że były grzeczne.

Skrzynka św. Mikołaja

W Polsce, za inicjatora zwyczaju obdarowywania innych darami uchodzi ks. Piotr Skarga. Założył on w Krakowie Skrzynkę św. Mikołaja, którą opiekowało się specjalne Bractwo Miłosierdzia Bogurodzice. Bractwo zostało założone 7 X 1584 r. przy kościele św. Barbary w Krakowie.

Każdego roku, w wigilię św. Mikołaja, Bractwo wypłacało pieniądze ze Skrzynki ubogim, a uczciwym dziewczętom. Było to wiano, mające pomóc pannom wyjść za mąż lub wstąpić do klasztoru.

Bractwo Miłosiedzia działa do dziś pod nazwą: Arcybractwo Miłosierdzia pod wezwaniem Bogurodzicy Najświętszej Maryji Panny Bolesnej.

Pierniki mikołajkowe

Ozdobą i przysmakiem na ten dzień są wypiekane pierniki mikołajowe w kształcie choinki, bałwanka, gwiazdki lub koła oblane gęstym lukrem. Część pierników spożywa się podczas domowych uroczystości, a resztę zostawia się na Boże Narodzenie. Służą one m. in. do ozdoby choinki czy stroika.