Geneza

Niedziela Palmowa, nazywana też Kwietna lub Wierzbowa, rozpoczyna Wielki Tydzień i jest zapowiedzią królewskiego triumfu Jezusa Chrystusa - Króla i Pana. Upamiętnia uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy (Mt 21,1-11):

"Gdy się przybliżyli do Jerozolimy i przyszli do Betfage na Górze Oliwnej, wtedy Jezus posłał dwóch uczniów i rzekł im: «Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz znajdziecie oślicę uwiązaną i źrebię z nią. Odwiążcie je i przyprowadźcie do Mnie! A gdyby wam kto co mówił, powiecie: "Pan ich potrzebuje, a zaraz je puści"». Stało się to, żeby się spełniło słowo Proroka: Powiedzcie Córze Syjońskiej: Oto Król twój przychodzi do Ciebie łagodny, siedzący na osiołku, źrebięciu oślicy. Uczniowie poszli i uczynili, jak im Jezus polecił. Przyprowadzili oślicę i źrebię i położyli na nie swe płaszcze, a On usiadł na nich. A ogromny tłum słał swe płaszcze na drodze, inni obcinali gałązki z drzew i ścielili na drodze. A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno: Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie! Hosanna na wysokościach! Gdy wjechał do Jerozolimy, poruszyło się całe miasto, i pytano: «Kto to jest?» 11 A tłumy odpowiadały: «To jest prorok, Jezus z Nazaretu w Galilei»"

Procesja z palmami

Już od IV w. w Kościele obchodzona jest Niedziela Palmowa. W samej Jerozolimie trasa procesji prowadzi od Betanii, poprzez Górę Oliwną do Jerozolimy, a biskup Jerozolimy, jak niegdyż Jezus jedzie na oślicy.

W innych krajach, w tym w Polsce, też odbywają się procesje z palmami poprzedzające Mszę św. Wierni gromadzą się przy jakieś kaplicy, figurze czy krzyżu misyjnym. Tam następuje poświęcenie palm, po czym wszyscy ruszają procesyjnie do kościoła.

W czasie procesji wierni trzymają w ręku gałązki palm lub drzewa oliwnego. Z uwagi na warunki klimatyczne, jakie panują w Polsce, gałązki palmy zastąpione są przez gałązki innych drzew rozkwitających wiosną: wierzby, iwy, brzozy lub forsycji. Czasami dodaje się do ozdoby: barwinek, mirt, wiśnię, cis, szuwar lub sitowie.

• Po powrocie z kościoła każdy z domowników połyka pączka wierzbowego (kotka), w celu zapobierzenia chorobom gardła i krtani
• Palmę przechowuje się zatkniętą za obraz święty
• W Wielki Piątek z gałązek palmy robi się krzyżyki i ustawia się je w rogach pól na dobry urodzaj
• Wiosną, gdy poraz pierwszy wypędza się bydło na pastwiska, gospodarz trzyma palmę w ręku i gładzi nią zwierzęta by dobrze się chowały
• Zeszłoroczne palmy pali się w ognisku podczas uruczystości Wielkiej Soboty

Dębowy Chrystus

W niektórych regionach Polski żywy jest zwyczaj udawania się na Mszę św. procesyjnie przez całą wspólnotę. Pochód otwiera ciągnięta przez gospodarzy dębowa figura Jezusa Chrystusa na osiłku. Przed figurę dzieci rzucają gałązki wierzby, a za figurą podążała reszta osób. Później figura Jezusa uczestniczy w uroczystej procesji kościelnej.

Topola - drzewo harde

Wg tradycji, do wyrobu palm, nie można użyć gałązek topoli. Legendy głoszą bowiem, że topola dumnie i wyniośle nie ugięła swoich gałązek na znak żałoby po Chrystusie. Wiecej, użyczyła ich Judaszowi, gdy ten postanowił się powiesić po zdradzie Jezusa. Od tej pory nie używa się gałązek topoli do świętych spraw. Liście tego drzewa muszą drżeć przed majestatem Bożym już po wieczne czasy.